Witamina D a Covid – co warto wiedzieć?

Chociaż informacje dotyczące koronawirusa nie znajdują się już na pierwszych stronach gazet i na czołówkach portali internetowych, a nasze codzienne życie po szczycie pandemii w 2020 roku wróciło do (względnej) normy, Covid-19 nie zniknął. Warto zatem wiedzieć, jakie są związki między witaminą D a Covid – nie tylko w kontekście zachorowania na „wirusa z Wuhan”, ale także w kontekście kolejnych pandemii, potencjalnie mogących wystąpić w przyszłości. Przekonaj się, co daje witamina D przy Covid!

Witamina D a Covid – wpływ na układ immunologiczny

Badania pokazują, że z niedoborami witaminy D w Polsce żyje nawet 90% dorosłych osób¹. Lekarze i dietetycy alarmują więc wprost: witamina D₃ powinna być suplementowana, a co więcej – wbrew powszechnemu przekonaniu – w przypadku większości osób nie tylko w okresie od września do marca, ale przez cały rok. Jest ona bowiem niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu, a co za tym idzie, dla naszego zdrowia.

O wpływie witaminy D na ludzki organizm najczęściej mówi się w kontekście regulacji wapniowo-fosforanowej i mineralizacji kości. Nieco rzadziej wspomina się o tym, że jest ona bardzo ważna także dla pracy układu odpornościowego.

Wykazano, że witamina D  wspiera odporność organizmu – zarówno wrodzoną, jak i nabytą:

• odporność wrodzona – mechanizmy obronne organizmu nabyte wraz z genami, które mają zapobiegać wniknięciu do organizmu bakterii i wirusów. Za ochronę organizmu przed patogenami odpowiada między innymi skóra czy błony śluzowe dróg oddechowych;
• odporność nabyta – tym określeniem opisuje się mechanizmy obronne organizmu, które są wypracowywane i uruchamiane na skutek wniknięcia bakterii i wirusów do organizmu. Limfocyty wytwarzają przeciwciała, które rozpoznają patogen i unicestwiają go. Utrzymujące się w organizmie przeciwciała tworzą „pamięć immunologiczną”, która chroni przed konkretnym patogenem przez pewien czas².

Covid a witamina D – co mówią badania?

Od zarejestrowania pierwszego przypadku zachorowania na COVID-19 minęły już ponad trzy lata, a to wystarczająco dużo czasu, by zbadać zależności, jakie zachodzą między Covid a witaminą D. Niezależne analizy, które zostały przeprowadzone przez naukowców w różnych krajach, wykazały, że faktycznie istnieją widoczne zależności między poziomem witaminy D w organizmie a zachorowalnością na Covid-19 i przebiegiem choroby.

Już w pierwszej połowie 2020 roku, czyli w czasie, gdy koronawirus szybko rozprzestrzeniał się po całym świecie, przeprowadzono badania na populacji Izraela, w którym zaobserwowano, że niższy poziom witaminy D wpływał na większy odsetek pacjentów, u których potwierdzano zachorowanie na Covid-19³. Zależność tę potwierdziły także inne badania⁴. Wykazano również, że niższy poziom witaminy D przy Covid wpływa na zaostrzenie objawów i cięższy przebieg infekcji.

Witamina D przy Covid – kiedy warto suplementować?

Czy zatem można założyć, że witamina D jest odpowiednim lekarstwem na Covid? Oczywiście, że nie. Witamina D wzmacnia prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego i wpływa na odporność wrodzoną i nabytą, a więc zwiększa nasze szanse w walce z wirusem, jednak twierdzenie, że może ona leczyć COVID-19, byłoby nie tylko nadużyciem, ale po prostu jawnym medycznym kłamstwem. W kontekście ochrony przed zachorowaniem na Covid i ewentualnego leczenia należy ufać szczepieniom i oficjalnie zatwierdzonym lekom.

Z drugiej strony, tak jak wspomnieliśmy wcześniej, w walce z Covid witamina D na odpowiednim poziomie w organizmie z pewnością jest naszym sprzymierzeńcem. Błędem byłoby jednak sądzenie, że w ten sposób zadziała ona z dnia na dzień.

Mówiąc wprost: witamina D powinna być suplementowana na co dzień – przede wszystkim w okresie od września do marca, gdy synteza skórna jest znacząco utrudniona. Osoby, które w okresie od kwietnia do września przebywają przynajmniej przez 30-45 minut codziennie na słońcu w godzinach 10:00-15:00 z odsłoniętymi przedramionami i podudziami, nie muszą suplementować witaminy D, ale – jak podkreślają eksperci – mogą. Nawet w takich okolicznościach suplementacja jest bowiem bezpieczna.⁵

Witamina D i Covid – dawkowanie

Witaminę D należy brać codziennie, by zapewnić jej odpowiednie stężenie w organizmie. Oczywiście również witamina D jest wskazana po przebytym zachorowaniu na Covid. Jaka powinna być dzienna dawka witaminy D przy Covid? Dawkowanie – niezależnie od tego, czy mówimy o nim w kontekście koronawirusa, czy suplementowania witaminy D na co dzień – powinno być dopasowane do wieku, masy ciała i podaży witaminy D w diecie. Aktualne wytyczne przedstawiają się następująco (w j.m./24h):

• 0-12 miesięcy: 400;
• 1-18 lat: 600-2000;
• >18 lat: 1000-4000.

Pamiętajmy, że powyższe dane dotyczą osób zdrowych. Optymalną dzienną dawką suplementowanej witaminy D warto uprzednio skonsultować z lekarzem.

1. https://podyplomie.pl/medycyna/31352,niedobory-witaminy-d-u-osob-doroslych

2. https://podyplomie.pl/aktualnosci/07431,witamina-d-dlaczego-jest-taka-wazna

3. https://febs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/febs.15495

4. https://podyplomie.pl/aktualnosci/07431,witamina-d-dlaczego-jest-taka-wazna

5. Wytyczne dla lekarzy rodzinnych dotyczące suplementacji witaminy D